PRIJAVA
Piše: Amina ŠEĆEROVIĆ-KAŞLI za STAV
Poznati svjetski brend “Converse” od 2014. godine, u znak podrške “Paradi ponosa” i LGBTIQ zajednici, svake godine predstavlja svoju liniju proizvoda “Ponos” pod sloganom “Širi ljubav”. Godišnja linija sadrži modele poznatih conversica u duginim bojama, kao i odgovarajuće majice. Ne bi tu ništa bilo “nenormalno” da u svojoj kampanji 2019. godine nisu koristili i transrodnog dječaka koji se osjeća kao djevojčica, poznatog “drag queen” Desmonda Napolesa. Dječaka kojeg u kampanji predstavljaju kao “drag kid”.
Desmond ima samo dvanaest godina, oblači se kao djevojčica, šminka se, a u kampanji “Conversea” kaže da “ne postoji normalno”. Za sebe veli da misli da je od “rođenja gej”, a postao je poznat kada je sa svojih osam godina plesao na “Paradi ponosa”, zatim je plesao i u gej barovima dok su mu drugi muškarci bacali novac, a gostovao je i na YouTube kanalu koji vodi osuđenik za ubistvo. Desmondova majka izjavljivala je za medije da dječak ima autizam, te da se kao “drag queen” lakše izražava i da je sretniji.
CRTANIM FILMOVIMA DO DJEČIJIH UMOVA
Eksponirati dječaka od dvanaest godina obučenog kao djevojčica kako leži u lepršavoj haljini, a uz to ima i autizam, rezultiralo je kritikama upućenim “Converseu”, ali te kritike očito nisu bile dovoljno glasne i oštre jer se u kampanji i dalje pojavljuje ovaj isti dječak. U nekim drugim situacijama vjerovatno da bi se takav čin nazvao iskorištavanjem djece, podržavanjem pedofilije i slično, ali ovdje se to naziva “borbom za LGBTIQ slobodu”.
Firma “Converse” nije jedina s posebnom linijom proizvoda posvećenih “Paradi ponosa”, nije usamljena u podržavanju LGBTIQ zajednice. Tu su i “Adidas”, “Puma”, “Nike”, “Levi’s”, “H&M”, “Ralph Lauren”, “Reebok”, kao i mnogi drugi. “Nike” je prije dvije godine pokrenuo i liniju “Pro hijab” za pokrivene žene zbog koje je bio na meti kritika u tolikoj mjeri da se pozivalo na bojkot njihovih proizvoda. Poznati svjetski brend “Decathlon” također je namjeravao uvesti hidžab-proizvode u svoju ponudu sportske opreme, ali je zbog snažnih reakcija u Francuskoj odustao od te ideje.
Sve to ne bi bio problem da se za borbu za LGBTIQ ne koriste djeca, kao što je slučaj u kampanji “Converse”. I ne samo to, i crtani filmovi počinju biti važno sredstvo za predstavljanje LGBTIQ populacije djeci.
Poznati crtani film My Little Pony: Friendship is Magic prije dva mjeseca u svojoj novoj epizodi uveo je likove koji predstavljaju istospolni par. Među likovima pojavljuje se mali poni Scootaloo, koji ima tetku Holiday i tetka, odnosno još jednu tetku Lofty. Na ovaj način istospolni brakovi pokušavaju se djeci predstaviti kao nešto što je svakodnevno i prihvatljivo.
Samo mjesec ranije nova epizoda Mr. Ratburn and the Special Someone popularne dječije animirane serije Arthur počela je vjenčanjem Ratburna za “muža”, što je još jedan primjer istospolnih brakova u crtanim filmovima, ovog puta gej para. Arthur je serija koja se u Sjedinjenim Američkim Državama emitira na kanalu “PBS Kids”, a jedna je od najduže emitirajućih dječijih animiranih serija. Prije tri godine u animiranoj seriji The Loud House, koja se emitira na djeci poznatom TV kanalu “Nickelodeon”, prikazan je gej par koji ima i sina.
RODNO NEUTRALNE IGRAČKE
Ovo su samo pojedini primjeri crtanih filmova kojima se djeci predstavljaju LGBTIQ, a ovakvih je primjera mnogo više. Tu je, recimo, crtani film Doc McStuffins, emitiran na kanalu “Disney”, namijenjen djeci uzrasta od dvije do pet godina, u kojem je 2016. godine u jednoj epizodi predstavljena porodica lutki koje imaju dvije mame. Adventure Time na “Cartoon Networku” predstavio je dvije princeze kao par, a u “Disneyevom” animiranom serijalu Star vs. The Forces of Evil prikazana su dva muškarca koja se ljube.
I s knjigama je slična stvar. U mnoštvu knjiga namijenjenih djeci piše se isključivo o temama vezanim za LGBTIQ, pojašnjava se značenje duginih boja, predstavljaju porodice s dvije mame ili dva oca i slično.
Jedno od glavnih sredstava za pristup djeci nesumnjivo su i igračke, a čime se koriste i LGBTIQ aktivisti. Prije dvije godine svjetski poznata igračka Barbie predstavila je dvije lutke s majicama na kojima je duginim bojama bilo ispisano “Ljubav pobjeđuje”, čime je data podrška LGBTIQ zajednici. Već krajem 2018. godine CNN je objavio priču o tome da li bi se za Barbie trebali napraviti setovi u kojima nisu Barbie i Ken, već istospolni parovi. Osim toga, moguće je kupiti i lutku koja ima kosu duginih boja. Dječija marka igračaka “Fisher Price” započela je već 2015. godine kampanju podrške LGBT zajednici objavljivanjem porodičnih fotografija LGBT roditelja i njihove djece. Kampanju su uradili zajedno sa zajednicom za LGBT roditelje “Proud Parenting”. Direktor marketinga “Fisher Pricea” Hailey Sullivan tada je rekao da su “oduševljeni jer učestvuju u povećanju vidljivosti LGBT porodica”.
Osim otvorenog promoviranja LGBT-a, tu su i kampanje za “rodno neutralne” igračke. U Velikoj Britaniji pokrenuta je 2013. godine kampanja “Let Toy be Toys” (neka igračke budu igračke). Prema jednom istraživanju, od 2013. godine do 2016. godine u trgovinama igračaka u Velikoj Britaniji i Irskoj za približno 70 posto opalo je korištenje oznaka “za dječake” i “za djevojčice”. I u Australiji je 2013. godine pokrenuta kampanja “No Gender December”, čiji je slogan bio “Kupujmo poklone, a ne stereotipe”, a kojom se zagovara neutralni rod igračaka. Organizatori ove kampanje kazali su prošle godine da je “vrijeme da se ravnopravnost spolova unese u svijet igračaka i djece”, te da djeca “trebaju naučiti sve dugine boje”.
KO ĆE ZAŠTITITI DJECU
Jedan od najvećih američkih lanaca trgovine “Target” prije nekoliko godina objavio je da će ukinuti rodno zasnovane znakove kada su u pitanju igračke, posteljina i slično, zastupajući stav da su te stvari “rodno neutralne”. Isto je uradila i australijska prodavnica igračaka “Toy ‘R’ US” tvrdeći da igračke trebaju biti rodno neutralne, kao što je učinio i još jedan veliki američki lanac prodavnica “Walmart”. Kako piše The Wall Street Journal, upravo zbog toga je i “Lego” u svojim setovima “Friends” 2012. godine uveo i “rozu” liniju za djevojčice. Iz istog je razloga proizvođač igračaka “Mattel” 2016. godine lansirao novu liniju “DC Superhero Girl” herojskih figura za djevojčice. Jedna od najvećih kompanija igračaka “Hasbro” svoju popularnu pećnicu “Easy Bake”, koju je do 2013. godine proizvodila u ružičastim bojama, predstavila je i u crnoj i sivoj boji, kako bi igračka bila rodno neutralna, odnosno privlačna i dječacima. Inače, “Hasbro” je proizvođač igračaka “Star Wars”, “Little Pony”, kao i “Princess” i “Frozen”. Predsjednik “Hasbroa” John Frascotti izjavio je 2017. godine u New Yorku da “igračke ne žele gledati kao muške ili ženske već ih doživljavaju kao dvospolne”. Kompanija “Toy Planet” napravila je 2015. godine katalog u kojem su igračke predstavili kao “rodno neutralne” fotografijama na kojima se dječaci igraju lutkama, a djevojčice alatom i slično.
Ako se uzme u obzir da već postoje države koje su uvele treći spol “ostali”, kao i način odgoja djece bez spola u pojedinim državama, postavlja se i pitanje šta tačno predstavljaju rodno neutralne igračke.
I “Mc Donalds” je prije nekoliko godina u Velikoj Britaniji odlučio da igračke u “Happy Mealu” neće poklanjati prema spolovima. Američka kompanija “Pepperidge Farm”, proizvođač krekera ribice “Goldfish”, predstavila je 2016. godine novo pakiranje s ribicama u duginim bojama, podsjećajući time na LGBT zastavu. Osim toga, na pakiranjima je stajalo “Osmijesi za sve porodice”, a kampanja je ciljala na LGBT porodice s djecom kao potrošače.
Iznenađujuća je masovnost uključenja djece u borbu LGBT zajednice za svoja prava. U posljednjim brojevima Stava navodili smo različite načine iskorištavanja djece u toj borbi; od čitanja bajki muškaraca obučenih kao žene (“drag queen”), promoviranja “drag queen” dječaka od sedam-osam godina koji nose haljine i šminkaju se, nametanje trećeg spola “ostali”, kao i mogućnost da se novorođenčadima ne upisuje spol, nametanje odgajanja djece “bez spola”, uvođenje pojma “trans djeca”, gdje je riječ o djeci koja mijenjaju spol u svojoj drugoj ili trećoj godini, plesanje djece na paradama ponosa, učenje u osnovnim i srednjim školama o LGBT-u, te “umetanje” LGBT tema u crtane filmove, knjige, odjeću, igračke i stvaranje novog trenda “rodno neutralnih igračaka”. Pitanje je jednostavno: Zašto se mali dječiji umovi pokušavaju uvući u ovako kompleksnu priču, zašto se u ovoliko velikom obimu LGBT borba vodi baš preko djece i strateški pronalaze putevi kako bi se do njih što bolje doprlo?
