PRIJAVA
Izvještaj o stradanju Srba u Sarajevu od 1991. do 1995. godine, napisan na više od 1.200 stranica, objavljen je na internet stranici Komisije koju je 2019. formirala Vlada Republike Srpske.
Prema izvještaju Komisije za istraživanje stradanja Srba u Sarajevu, prijavljeno je oko 800 nestalih Srba u ovom gradu i da ih do danas još 260 nije pronađeno.
“Broj nestalih Srba je vjerovatno i veći jer su ubijene čitave porodice, a da oni koji su preživjeli nisu mogli da prijave nestanke, te ove nestale osobe nisu ni identifikovane ni prebrojane”, stoji u ovom dokumentu, piše BIRN – Detektor.ba.
Izvještaj u zaključcima ne navodi podatke ili procjene broja Srba koji su ubijeni ili ranjeni u Sarajevu.
Komisija tvrdi da je nova međunarodno priznata država RBiH izvršila napad agresije na SFRJ napadom na njenu vojsku – JNA, u smislu člana 3. (d) Definicije agresije na osnovu Rezolucije 3314 Ujedinjenih nacija.
Na posebno pripremljenoj stranici predstavljeni su dijelovi izvještaja, članovi Komisije, ali i preliminarna mapa lokacija mjesta zatočenja Srba u Sarajevu, prema izjavama svjedoka iz arhive Centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih Republike Srpske.
U svojih sedam poglavlja, osim uvoda i poglavlja o stradanju Srba u Sarajevu, izvještaj sadrži dijelove koji se odnose na BiH u vrijeme osmanske i austrougarske vlasti, Kraljevine Jugoslavije, te tokom i nakon Drugog svjetskog rata, što je obuhvaćeno kao “opšti sažetak”, zatim poglavlje o psihologiji međugrupnih neprijateljstava u BiH tokom rata u BiH te dio o “rušenju mitova o opsadi Sarajeva i stradanjima koja su uzrokovali Srbi”.
Dio izvještaja je posvećen “ulozi radikalnog islama”, potom ulozi medija, fizičkim i psihološkim aspektima stradanja, te generalnim zaključcima uz biografije članova Komisije.
U zaključku koji se odnosi na poglavlje stradanja Srba u Sarajevu navodi se da je “Vojska RS izabrala strategiju blokade Sarajeva kako bi primorala Vladu Republike Bosne i Hercegovine da prihvati njihove uslove mira po kojima se očekivalo da samoproglašena RS dobije teritorijalnu, političku i kulturnu autonomiju”.
Navodi se također da je Stranka demokratske akcije (SDA) pomagala i podržavala zločine nad srpskim stanovništvom Sarajeva “koje su brojne kriminalne bande i redovne jedinice Armije BiH počinile najmanje do oktobra 1993., koje uključuju hapšenja, zatočenja u koncentracione logore, mučenja, silovanja i ubistva”.
“U kombinaciji sa sistematskom antisrpskom propagandom i etničkim pritiskom, ovi zločini predstavljali su sistemsku kampanju etničkog čišćenja, koja je kulminirala egzodusom Srba iz Sarajeva poslije Dejtonskog mirovnog sporazuma”, navodi se u izvještaju.
U zaključcima dalje stoji da su Srbi iz Grbavice, Ilijaša, Vogošće, Ilidže, Hadžića i Rajlovca, mjesta koja su Dejtonskim sporazumom pripala “muslimansko-hrvatskoj federaciji”, od januara do marta 1996. zbog “stupanja na snagu politike koja je imala za cilj uništenje srpske zajednice u dijelu Sarajeva pod kontrolom Muslimana, jednoglasno odlučili da napuste grad jer nisu imali drugog izbora”, kao i da su iz lokalnih grobnica izvadili tijela sojih najmilijih, plašeći se da će njihovi grobovi biti oskrnavljeni.
Navodi se također, da su gotovo svi počinioci zločina nad srpskim građanima izbjegli pravdu uz aktivnu pomoć bošnjačkih državnih institucija, te da su često prolazili potpuno nekažnjeni “kako pred Međunarodnim sudom u Haagu, tako i pred sudovima u BiH”. U zaključcima izvještaja navodi se da su pojedine terorističke grupe, poput takozvanog ISIL-a, iskoristile rat u BiH “kako bi slale mudžahedine i kako bi obučile bošnjačke mislioce da vode radikalne grupe u Sarajevu i širom BiH.
Uz ISIL je navedena Al-Kaida te drugi “radikalni islamski režimi”.
“Ove grupe su bile zasnovane na starijoj muslimanskoj radikalnoj misli i organizacijama poput ‘Mladih muslimana’ i ‘El Hidaje’, koje su aktivne od 1930-ih godina”, stoji u zaključcima izvještaja.
Tokom 2019. godine, na inicijativu Narodne skupštine RS (NSRS) i tadašnjeg predsjednika RS-a Milorada Dodika, danas člana Predsjedništva BiH, Vlada entiteta formirala je dvije komisije koje su trebale preispitati već utvrđene i pronaći nove činjenice o stradanju civila u proteklom ratu – Komisiju za istraživanje stradanja Srba u Sarajevu i Komisiju za istraživanja stradanja svih naroda u srebreničkoj regiji.
Rok za završetak izvještaja dvije komisije Vlade RS-a o stradanjima u Srebrenici i Sarajevu, koji je bio predviđen do proljeća 2020., produžen je do kraja septembra iste godine, kada je izvještaj i završen. Komisiju su sačinjavali predsjednik Rafael Israeli iz Izraela, potpredsjednik Viktor Bezručenko iz Rusije, te članovi Darko Tanasković iz Srbije, Laurence French iz Sjedinjenih Američkih Država, Giuseppe Zaccaria iz Italije i Patrick Barriot iz Francuske.
Trideset i jedan međunarodni stručnjak za sukobe u bivšoj Jugoslaviji je u februaru 2019. godine potpisao otvoreno pismo u kome se navodi da formiranje komisije od strane vlasti Republike Srpske “više liči na revizionizam nego na istinski napor za utvrđivanje istine”.
